ICTPRESS - رشد نکردن نشا گوجه فرنگی دلایل متعددی دارد که می‌توان آنها را به دسته‌های کلی عوامل محیطی، عوامل بیماری‌زا، عوامل تغذیه‌ای و مشکلات بذر یا نشا دانست.

به گزارش شبکه خبری ICTPRESS،  در این مقاله به بررسی عوامل رشد نکردن نشاء گوجه فرنگی می‌پردازیم:

مشخصات نشا گوجه فرنگی

نشا گوجه فرنگی به گیاهچه‌ای کوچک از گوجه فرنگی گفته می‌شود که در خزانه یا گلخانه کاشته می‌شود و پس از رشد اولیه، به زمین اصلی منتقل می‌شود.

دلایل استفاده از نشا گوجه فرنگی

کاهش زمان لازم برای تولید محصول: با استفاده از نشا، گوجه فرنگی زودتر به بار می‌نشیند.

افزایش محصول: نشاهای قوی و سالم، محصول بیشتری تولید می‌کنند.

کنترل آفات و بیماری‌ها: در خزانه یا گلخانه، می‌توان آفات و بیماری‌ها را به طور موثرتری کنترل کرد.

استفاده بهینه از فضای زمین: با استفاده از نشا، می‌توان از فضای زمین به طور بهینه‌تر استفاده کرد.

مراحل تولید نشا گوجه فرنگی

انتخاب بذر مناسب: بذر گوجه فرنگی را با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه و نیاز خود انتخاب کنید.

کاشت بذر: بذرها را در خزانه یا گلخانه در خاک مناسب بکارید.

آبیاری و مراقبت: نشاها را به طور مرتب آبیاری کنید و از آنها در برابر سرما، گرما، آفات و بیماری‌ها مراقبت کنید.

انتقال نشا به زمین اصلی: زمانی که نشاها به اندازه کافی قوی شدند، آنها را به زمین اصلی منتقل کنید.

مزایای استفاده از نشا گوجه فرنگی

کاهش زمان لازم برای تولید محصول: با استفاده از نشا، گوجه فرنگی زودتر به بار می‌نشیند.

افزایش محصول: نشاهای قوی و سالم، محصول بیشتری تولید می‌کنند.

کنترل آفات و بیماری‌ها: در خزانه یا گلخانه، می‌توان آفات و بیماری‌ها را به طور موثرتری کنترل کرد.

استفاده بهینه از فضای زمین: با استفاده از نشا، می‌توان از فضای زمین به طور بهینه‌تر استفاده کرد.

کاهش هزینه‌ها: در نهایت با وجود صرف هزینه اولیه برای تولید نشا، در بلندمدت با افزایش محصول و کاهش مصرف سموم و کودها، استفاده از نشا گوجه فرنگی می‌تواند به صرفه‌تر باشد.

عوامل تاثیرگذار در رشد نشا گوجه فرنگی

همانطور که گفتیم عوامل بسیاری در رشد نشا گوجه فرنگی دخالت دارند. عوامل محیطی، عوامل بیماری‌زا، مشکلات بذر یا نشا و عوامل تغذیه‌ای همگی در این امر دخیل هستند که به بررسی همه این عوامل به صورت کامل می‌پردازیم.

عوامل محیطی

عوامل محیطی تاثییرگذار در رشد نشا گوجه فرنگی شامل نور، دما، آبیاری و خاک است.

نور: نور کافی برای رشد گوجه فرنگی ضروری است. اگر نشاها نور کافی دریافت نکنند، رشد آنها کند می‌شود یا متوقف می‌شود.

• گوجه فرنگی برای رشد به نور خورشید کافی نیاز دارد. حداقل 6 تا 8 ساعت نور مستقیم خورشید در روز برای رشد ایده آل گوجه فرنگی لازم است.
• اگر نشاها نور کافی دریافت نکنند، ممکن است علائمی مانند ساقه‌های بلند و ضعیف، برگ‌های زرد و کوچک و عدم گلدهی را نشان ‌دهند.
• برای حل این مشکل، می‌توانید نشاها را در مکانی با نور بیشتر قرار دهید یا از لامپ‌های مصنوعی برای تامین نور اضافی استفاده کنید.

دما: گوجه فرنگی‌ها به گرما حساس هستند. اگر دمای محیط خیلی بالا یا خیلی پایین باشد، رشد آنها متوقف می‌شود.

• گوجه فرنگی به گرما حساس است و دمای خیلی بالا یا خیلی پایین می‌تواند رشد آن را متوقف کند.
• دمای ایده‌آل برای رشد گوجه فرنگی بین 20 تا 25 درجه سانتی‌گراد است.
• در دمای بالای 30 درجه سانتی‌گراد، گرده افشانی به درستی انجام نمی‌شود و گل‌ها و میوه‌ها ممکن است ریزش کنند.
• در دمای پایین‌تر از 10 درجه سانتی‌گراد، رشد گیاه متوقف می‌شود و ممکن است به سرمازدگی دچار شود.
• برای تنظیم دما، می‌توانید نشاها را در مکانی با دمای مناسب قرار دهید، از سایه‌بان برای خنک نگه داشتن آنها در روزهای گرم استفاده کنید و در شب‌های سرد از بخاری یا نایلون برای گرم نگه داشتن آنها استفاده کنید.

آبیاری: آبیاری بیش از حد یا کم‌آبی هر دو می‌توانند به رشد گوجه فرنگی آسیب برسانند.

• خاک باید همیشه مرطوب باشد، اما نه خیس.
• بهترین زمان برای آبیاری صبح زود است، زمانی که خاک هنوز خنک است.
• آبیاری بیش از حد می‌تواند باعث پوسیدگی ریشه و ساقه شود.
• کم‌آبی می‌تواند باعث پژمردگی گیاه، زرد شدن برگ‌ها و ریزش گل‌ها و میوه‌ها شود.
• برای بررسی رطوبت خاک، انگشت خود را تا عمق 5 سانتی‌متری خاک فرو کنید. اگر خاک خشک بود، به آن آب بدهید.

خاک: خاک مناسب برای رشد گوجه فرنگی باید زهکشی خوب و مواد مغذی کافی داشته باشد.

• خاک مناسب برای رشد گوجه فرنگی باید زهکشی خوب و مواد مغذی کافی داشته باشد.
• زهکشی خوب به این معنی است که آب اضافی به راحتی از خاک خارج شود و ریشه‌ها در آب غرق نشوند.
• مواد مغذی مورد نیاز گوجه فرنگی شامل نیتروژن، فسفر و پتاسیم است.
• می‌توانید از خاک‌های آماده گلدان یا خاک باغچه که با مواد مغذی غنی شده‌اند استفاده کنید.
• قبل از کاشت بذرها، خاک را به خوبی شخم بزنید و مواد مغذی لازم را به آن اضافه کنید.

عوامل بیماری‌زا

عوامل بیماری‌زا شامل بیماری‌های قارچی، بیماری ویروسی، بیماری باکتریایی و آفات هستند.

• بیماری‌های قارچی: بیماری‌های قارچی مانند بوته‌میری، لکه برگی و سفیدک پودری می‌توانند به رشد گوجه فرنگی آسیب برسانند، این بیماری‌ها در شرایط رطوبت بالا و تهویه نامناسب بیشتر شایع هستند.
• بوته ‌میری: این بیماری قارچی می‌تواند باعث پژمردگی و مرگ ناگهانی گیاه شود. علائم این بیماری شامل قهوه‌ای شدن ساقه در محل طوقه، پوسیدگی ریشه و ساقه، و پژمردگی برگ‌ها است.
• لکه برگی: این بیماری قارچی می‌تواند لکه‌های قهوه‌ای یا زرد روی برگ‌ها ایجاد کند. در صورت شدت بیماری، لکه‌ها گسترش می‌یابند.
• سفیدک پودری: این بیماری قارچی می‌تواند لکه‌های سفید و پودری روی برگ‌ها، ساقه‌ها و میوه‌ها ایجاد کند. این بیماری می‌تواند باعث ضعیف شدن گیاه شود.

برای جلوگیری از بیماری‌های قارچی، می‌توانید از قارچ‌کش‌های مناسب استفاده کنید، تهویه مناسب را در محل رشد گیاهان فراهم کنید و از آبیاری بیش از حد خودداری کنید.

بیماری‌های ویروسی

• ویروس پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی: این ویروس می‌تواند باعث پژمردگی و زرد شدن برگ‌ها، توقف رشد گیاه و
• ویروس موزاییک خیار: این ویروس می‌تواند لکه‌های موزاییکی روی برگ‌ها ایجاد کند. این بیماری می‌تواند باعث ضعیف شدن گیاه و کاهش رشد آن شود.

بیماری‌های باکتریایی

• لکه باکتریایی: این بیماری باکتریایی می‌تواند لکه‌های قهوه‌ای یا سیاه روی برگ‌ها، ساقه‌ها و میوه‌ها ایجاد کند. این بیماری می‌تواند باعث
• پوسیدگی نرم باکتریایی: این بیماری باکتریایی می‌تواند باعث پوسیدگی و نرم شدن ساقه و ریشه گیاه شود.

آفات

• آفاتی مانند شته، کرم ساقه‌خوار و مگس سفید می‌توانند به نشاهای گوجه فرنگی آسیب برسانند.
• این آفات می‌توانند از شیره گیاه تغذیه کنند و باعث ضعیف شدن و پژمردگی گیاه شوند.
• برای جلوگیری از آفات، می‌توانید از حشره‌کش‌های مناسب استفاده کنید، از تله‌های چسبنده برای شکار آفات استفاده کنید و گیاهان را به طور مرتب بررسی کنید و در صورت مشاهده آفات، اقدامات لازم را انجام دهید.

راهکارهای پیشگیری و کنترل عوامل بیماری زا می‌تواند شامل استفاده از بذر و نشاهای سالم و عاری از بیماری، ضدعفونی کردن خاک و ابزار باغبانی، تهویه مناسب در محل رشد گیاهان، آبیاری صحیح و جلوگیری از غرقابی شدن خاک، استفاده از قارچ‌کش‌ها و باکتری‌کش‌های مناسب و در نهایت تناوب زراعی باشد.

مشکلات بذر یا نشا

بذرهای بی‌کیفیت: اگر از بذرهای بی‌کیفیت استفاده کنید، ممکن است نشاها به خوبی رشد نکنند. بذرهای باکیفیت باید از یک منبع معتبر تهیه شوند و عاری از بیماری و آفات باشند.

نشاهای ضعیف: اگر نشاها را از یک منبع نامعتبر تهیه کنید، ممکن است ضعیف و بیمار باشند و به خوبی رشد نکنند. نشاهای سالم باید برگ‌های سبز و شاداب، ساقه‌های قوی و ریشه‌های سالم داشته باشند.

عوامل تغذیه‌ای

نشا گوجه فرنگی برای رشد به مواد مغذی مختلفی مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم نیاز دارد. کمبود مواد مغذی می‌تواند باعث علائمی مانند زرد شدن برگ‌ها، رشد ضعیف و عدم گلدهی شود. برای رفع کمبود مواد مغذی، می‌توانید از کودهای مناسب استفاده کنید. کودهای مختلفی برای گوجه فرنگی در بازار موجود است که می‌توانید با توجه به نیاز گیاه خود، کود مناسب را انتخاب کنید. هنگام استفاده از کود، دستورالعمل‌های روی بسته‌بندی را به دقت مطالعه کنید و از مصرف بیش از حد کود خودداری کنید.

از عوامل دیگری که در رشد نشا دخیل است می‌توان به مشکلات مربوط به ریشه اشاره کرد، اگر ریشه‌های نشا آسیب ببینند، ممکن است رشد گیاه متوقف شود. آسیب به ریشه‌ها می‌تواند در اثر آبیاری بیش از حد، زهکشی نامناسب خاک، یا شخم زدن عمیق خاک ایجاد شود.

برای جلوگیری از آسیب به ریشه‌ها، از آبیاری بیش از حد خودداری کنید، از خاکی با زهکشی مناسب استفاده کنید و هنگام شخم زدن خاک، مراقب باشید که به ریشه‌ها آسیب نرسد.

اگر نشا را به طور ناگهانی از محیط گلخانه به فضای باز منتقل کنید، ممکن است دچار شوک شوند و رشد آنها متوقف شود. برای جلوگیری از شوک، نشاها را به تدریج به محیط جدید عادت دهید.

با رعایت این نکات می‌توانید از رشد سالم و قوی نشاهای گوجه فرنگی خود مطمئن شوید.